ASEAN Trật Đường Rầy?

Trần Khải

Nhiều chuyện dồn dập xảy ra với Biển Đông, trong đó các bản tin mang nhiều căng thẳng hơn là bình an.

Chuyện căng thẳng Biển Đông có thể làm trật đường rầy kế hoạch kết hợp kinh tế khối ASEAN năm 2015, theo cảnh báo của Phi Luật Tân.

Đó là cảnh báo của Cayetano Paderanga Jr., Bộ Trưởng Kế Hoạch Kinh Tế Phi Luật Tân, trên tờ Philippine Daily Inquirer hôm 4-5-2012. Ông nói, căng thẳng TQ-Phi về tran chấp bãi cạn Scarborough Shoal nhiều phần sẽ làm trật đường rầy kế hoạch ASEAN xóa sổ biên giới kinh tế các nước vào năm 2015.

Tuyên Bố Văn Giang

Trần Khải

Một bước đi mới để bênh vực quyền dân trong vấn đề sở hữu ruộng đất vừa thực hiện hôm 4/5/2012: hàng trăm trí thức trong và ngoài nước cùng ký tên trong một bản văn có tên là Tuyên Bố Về Việc Cưỡng Chế Giải Tỏa Đất Đai Văn Giang Bằng Vũ Lực.

Tuy nói về chuyện cưỡng chế đất ngày 24/4/2012 ở huyện Văn Giang, lên án hành vi đưa 3,000 lính đàn áp, đánh đập dân tàn bạo, nhưng cũng kêu gọi sửa Luật Đất đai và xây dựng Nhà Nước Pháp Quyền. Đặc biệt là lời kêu gọi toàn dân tẩy chay dự án Ecopark nếu giới chủ đầu tư không chịu xin lỗi người dân Văn Giang, tạ tội vì đã caò mồ cuốc mả dân, và đền bù thiệt hại xứng đáng.

Tiếng Hoa Cấp Tiểu Học?

Trần Khải

Tuyệt vời, bây giờ mới lộ ra: không chỉ sử dụng cường lực Hải Quân ở Biển Đông, không chỉ lặng lẽ mua quyền khai thác rừng nguyên sinh đầu nguồn ở các tỉnh trọng yếu ven biên giới và phía Tây nguyên, không chỉ Hán hóa phim bộ và trò chơi điện tử cho thiếu niên VN, nhà nước Trung Quốc lần này dạy cho trẻ em biết bập bẹ tiếng Hoa sớm sủa với nền văn hóa hòa bình ‘ngộ ái nị’ của 16 chữ vàng thân thiết…

Không phải chuyện giỡn. Đó là quyết định chính thức của Bộ Giáo Dục & Đào Tạo.

Báo GD&TĐ có bản tin hôm Thứ Ba 13-3-2012:

Nhà Nước và Tôn Giáo

Trần Khải

Chính phủ VN đang nhìn thế nào về tôn giáo? Đảng CSVN đang cho rằng chiến dịch ‘diễn biến hòa bình’ đang lợi dụng tôn giáo để làm một trong các mũi xung kích nhằm lậtđổ nhà nước CSVN.

Với quan điểm như thế, chúng ta dễ dàng hiểu được vì sao có hệ thống Ban Tôn Giáo, vì sao một Tướng Công An nhận chức vụ Thứ Trưởng Bộ Nội Vụ kiêm Trưởng Ban Tôn Giáo Chính Phủ. Chúng ta không rõ điểm nhìn này xuất phát từ quá khứ lịch sử của VN hay thế giới, hay là xuất phát từ hiện thực đương hữu. Nhưng điểm nhìn này đã giúp hiểu được các chuyện đã xảy ra ở Tu Viện Bát Nhã (ở Lâm Đồng, thuộc hệ thống Dòng Thiền Làng Mai ở Paris), Ân Đàn Đại Đạo (một giáo phái mới ở Phú Yên), và nhiều diễn biến căng thẳng với Tin Lành Tây Nguyên và Mường Nhé.

Khỏa Thân Điện Tử

Trần Khải

Khỏa thân có nghĩa là không mặc gì hết. Nhưng khi nói chữ ‘khỏa thân điện tử,’ chúng ta không có ý nói chuyện khỏa thân mỹ thuật hay gì gì hết, mà chỉ muốn nóí về một kháí niệm rất mới: không mang một thiết bị điện tử di động nào vào các quốc gia đầy những gián điệp điện tử.
Báo New York Times hôm 10-2-2012 có bài viết về lời khuyên từ các nhà ngoại giao và chuyên gia nghiên cứu Hoa Kỳ khi vào lãnh thổ Trung Quốc: phải cảnh giác y hệt như đang bước đi trong một phim gián điệp.
Kenneth G. Lieberthal, một chuyên gia về TQ tại viện nghiên cứu Brookings Institution, khi vào TQ là phải làm những động tác cảnh giác y hệt như phim điệp viên 007.

Tiên Lãng và Nhóm Lợi Ích

Trần Khải

Cưỡng chế đất tại Việt Nam, trong đó kể cả tình hình cưỡng chế đất mới đây tại Tiên Lãng nơi anh Đoàn Văn Vương chống lại công an, là để phục vụ cho nhóm lợi ích kinh doanh nào? Bởi vì, tuy chính sách chính phủ nêu ra luôn luôn là cưỡng chế đất là để phục vụ kinh doanh địa phương, câu hỏi kế tiếp cần nêu ra đó là những kinh doanh nào, phục vụ quyền lợi cho nhóm tư bản đỏ nào?

Có phải cưỡng chế đất ruộng, khai phá đất rừng… có lợi cho các nhóm kinh doanh sân golf, nhóm kinh doanh bất động sản, hay nhóm tư bản kinh doanh ngân hàng chuyên về cho vay như trường hợp cô Nguyễn Thanh Phượng, người con gái duy nhất của Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng và mới đây lên nắm chức chủ tịch 4 đại công ty tài chánh?

Thế Giới và Nạn Đói

Trần Khải

Thế gian buồn nhiều hơn vui, gian nguy nhiều hơn an ổn… Bởi vậy, Lão Tử mới nói rằng trời đất bất nhân, xem vạn vật như là chó rơm. Đúng vậy, nếu có ông Trời, thì phải nói rằng Trời già cay độc, chẳng hề yêu thương loài người tí nào; thí dụ, chỉ một trận động đất là có thể chết nhiêù ngàn người. Trong khi động đất là những gì chúng ta có thể thấy được để sợ hãi, cõi này vẫn có những sát thủ giết nhiều lần hơn mà mắt người không thấy, hoặc là khó thấy: nạn đói và suy dinh dưỡng.
Báo Independent hôm 15-2-2012 đã đăng một bài viết của Paul Vallely, nhan đề “The Hungry Generation” — Thế Hệ của Nạn Đói. Sau đây là các thông tin từ bản phúc trình này.

Theo Dõi và Mua Chuộc

Trần Khải

Các nghệ sĩ Việt Nam bị công an theo dõi ra sao? Những người nổi tiếng bị công an bám sát và báo cáo thế nào? Hãy tin rằng, các cơ quan mật vụ và công an theo dõi người dân rất chặt chẽ, và đặc biệt là những người nổi tiếng, vì không muốn họ đào tỵ hay sẽ đứng sang hàng ngũ những người dân chủ.
Về phía những người công tác khoa học cũng thế, bởi vì công an không muốn có những trường hợp như nhà khoa học Andrei Dmitrievich Sakharov – cha đẻ bom nguyên tử Liên Xô, được nhiều huân chương, trong đó có Anh Hùng Lao Động Xã Hội Chủ Nghĩa (1953, 1955, 1962), Giải Stalin (1953), Huân Chương  Lenin (1956)…  và rồi đứng hẳn sang phía đòi hỏi và đấu tranh cho nhân quyền và được Giải Nobel Hòa Bình năm 1975.

Mỹ Lo Về Kinh Tế

Trần Khải

Kính tế Mỹ vẫn ở vị trí lớn nhất thế giới, nhưng lại mang nhiều nỗi lo hơn là người nước khác có thể hình dung tới. Có những dấu hiệu để cho thấy Hoa Kỳ đang co cụm, xài cẩn thận hơn: cắt giảm từ ngân sách quốc phòng cho tới giáo dục, từ các dịch vụ an sinh xã hội cho tới chăm sóc y tế.
Có những con số không thể hình dung đối với người ngoài Hoa Kỳ: phân nửa dân Mỹ đang lãnh tiền trợ cấp. Như thế, có vẻ như Mỹ là thiên đàng xã hội chủ nghĩa, khi rất nhiều khối cư dân được chính phủ Mỹ ban phát trợ cấp tiền mặt (welfare, SSI), cấp phiếu thực phẩm hàng tháng (food stamps), tài trợ tiền nhà (housing), trợ cấp sữa và thuốc cho sản phụ và bé sơ sinh (WIC), chăm sóc y tế người già (Medicare), y tế người nghèo (Medi-Cal, tiểu bang khác gọi là Medicaid), ăn trưa miễn phí cho học sinh nghèo (NSLP), giúp vay lãi thấp cho người mua nhà lần đầu (FHA), và đủ thứ trợ cấp khác và vay ưu đãi về giáo dục…

Hình Ảnh Trái Nghịch

Trần Khải

Chúng ta có thể thấy được những hình ảnh trái nghịch ở quê nhà, trong đó quan hệ tới vận mệnh của nhiều triệu người, và cũng có thể tới cả vận mệnh đất nước. Vấn đề sẽ là nói hay đừng. Đặc biệt là vai trò trí thức, mà cổ nhân gọi là kẻ sĩ.

Nếu chúng ta không nói, thì đời sau gọi thời này toàn là ‘trí thức trùm chăn’. Nếu chúng ta nói lên, hoặc kiểu nịnh thì gọi là ‘trí thức lề phải’, hoặc theo kiểu phản biện thì bị chụp mũ là ‘trí thức lề trái’, hoặc nói nước đôi thì là trí thức kiểu ‘Vân Tiên ngồi núp bụi môn’ (nói theo nhà văn Đào Hiếu) để rình rập mà sờ soạng nàng Nguyệt Nga.

Chúc Xuân Nhâm Thìn

Trần Khải
Đón năm mới, truyền thống dân tộc Việt Nam là gửi cho nhau những lời chúc xuân, sau khi đưa tiễn một năm cũ, một năm khi nhìn lại thường được xem là chưa tốt đẹp, là để kỳ vọng một năm mới đầy hứa hẹn những điều tốt đẹp.
Do vậy, truyền thống là các lễ cúng giao thừa là chọn các trái cây có âm vang của những hình ảnh thịnh vượng, thí dụ cúng mâm trái cây “cầu, vừa, đủ, xài…” Nghĩa là trái mãng cầu, trái dừa, tráí đu đủ, trái xoài… Tương tự, dân Miền Nam cúng cơm ngày xuân thường có nồi canh trái “khổ qua…” nghĩa là những nỗi khổ đã qua rồi. Không hiểu lúc đầu ai đặt tên tráí này, nhưng thấy rõ là ước mơ cho một tương lai để tiễn đưa những ngày khổ nạn là ước mơ chung của nhân loại, vì cõi này quá đau khổ, đầy bất toàn, đầy bất công, đầy thiên tai bão lụt, đầy giặc giã chiến tranh…

Lá Thư Từ Miến Điện

Aung San Suu Kyi tham gia một buổi trình diễn gây quỹ tài trợ Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ tại Rangoon 30/12/2011 (Reuters)

Trần Khải
Đất nước Miến Điện chuyển biến tuyệt vời, qua những bước đi không ai ngờ. Nổi bật trong tình hình như thế, là hình ảnh của bà Aung San Suu Kyi, người lãnh đạọ phong trào dân chủ NLD (chữ viết tắt của National League for Democracy – Liên Đoàn Quốc Gia vì Dân Chủ), và cả thiện chí của những người cầm quyền hiện nay. Không có 2 yếu tố này, chưa chắc những tiến bộ dân chủ của Miến Điện có thể nhanh chóng như thế.
Có một điểm ít người chú ý về vai trò của bà Kyi là tàì năng văn chương của bà. Bà thực sự cũng là một nhà văn, không chỉ viết bằng Miến ngữ, mà còn bằng Anh ngữ.

Đài Loan và Thiên Mệnh

Trần Khải
Có phải mọi chuyện trên trần gian đều xảy ra theo ý một đấng Thượng Đế quan phòng và yêu thương loàì người? Có phải mọi chuyện trong đời người đều đã được sắp sẵn trong lá số tử vi? Hay có phải mọi biến chuyển thế gian đều từ những vận hành theo các định luật khó hiểu trong Kinh Dịch? Và có phải lên làm vua, hay nắm quyền Tổng Thống, là do Thiên Mệnh, là người được ủy nhiệm ra để vâng mệnh trời và cai trị muôn dân?
Nhiều người Đài Loan tin như thế, kể cả các chính trị gia, những người đã từng tốt nghiệp các bằng cấp cao tại Hoa Kỳ và về nước tranh cử. Báo Nhật Bản Mainichi Japan đã kể chuyện phong thủy và bầu cử Đài Loan như sau.

Một Ngày ở Bệnh Viện

Trần Khải
Đó là lời của Bộ Trưởng Bộ Y Tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Không nơi nào bệnh viện quá tải như VN…
Lời nhìn nhận này được báo Thanh Niên hôm 29-11-2011 đưa lên làm nhan đề bản tin. Thực ra, nhìn cho kỹ, không riêng gì bệnh viện, đất nước VN đã có quá nhiều lĩnh vực quá tải: từ công quyền, quá tải, vì cán bộ nhiều gấp đôi các nước khác, vì bao gồm cả 2 cơ chế công quyền và đảng quyền; học vấn, cũng quá tải vì tiến sĩ dỏm, tiến sĩ ma… và hẳn là đủ thứ lĩnh vực khác nữa.
Nơi đây, chúng ta chỉ bàn về bệnh viện, nơi có chức năng là cứu mạng cho người bệnh, và là nơi có vẻ như, cùng với giáo dục, là còn nhiều người có đạo đức, lương tâm nhất.

Giáo Chủ Họ Kim

Trần Khải

Kim Jong-il là một giáó chủ vậy. Cũng y hệt như Stalin, Mao Trạch Đông và Hồ Chí Minh — họ là giaó chủ, và những người dân dưới chế độ của họ được nhồi sọ để tin rằng họ là hiện thân của thần thánh, bất kể rằng họ luôn luôn tự nhận là vô thần.

Lãnh tụ Kim Jong-il đã chết. Trong khi thế giới tự do thở phào nhẹ nhỏm, vì vừa thoát được một hung thần chuyên hành hạ người dân Bắc hàn và làm nhức đầu các nước lân cận vì chuyên đưa điệp viên ra bắt cóc người từ Nam Hàn và Nhật Bản, thì ống kính truyền hình CCTV của Trung Quốc chiếu cảnh người dân Bắc Hàn khóc sướt mướt.

Hình ảnh CCTV chiếu lại trên truyền hình CNN ở Mỹ cho thấy dân Nam Hàn (hầu hết, hoặc đa số) từ già tới trẻ, từ nam tới nữ, từ chiến binh tới dân sự, từ giaó viên tới học trò… khóc lăn, khóc lóc… Bất kể rằng chế độ đã làm cho họ đói thê thảm, đã tước đoạt hết các nhân quyền căn bản của họ, và đã đẩy mọi người có suy nghĩ dị biệt vào các trại cải tạo nhiều năm không xét xử.